Við Nonni minn vorum að rabba saman um heimasíðuna okkar - þá kom þetta aftur upp.

Nonni minn

Músík í ljósvaka Mbl. 28.maí, 2014

Menn utan löghelgi

Jón (1593-1679) munstraður í sjóher. Ber glóð að fallstykki. Þeyttist í öfuga átt. Var bjargað. Liðsforingi með medalíuhatt hundskammar Jón fyrir að eyðileggja eignir hans hátignar í Kaupmannahöfn; fyrir að ógna lífi og limum manna – og fyrir liðhlaup! Jón baðst afsökunar – vissi ekki að tundrið væri svona stutt. Herréttur. Sakborningur dæmdur til að skrúbba. Jón undi hag sínum vel. Annað skáld. Jóhannes Birkiland (1886-1961) reit bók. Harmsaga ævi minnar; hvers vegna ég varð auðnuleysingi. Átti kofa utan lögsögu. Las bókina sem barn og hafði mikla samúð með höfundi. Táraðist. Vissi ekki þá að Jóhannes væri dagsfarsprúður en alvarlega þunglyndur; húmorslaus skapofsamaður; með undirliggjandi mikilsmennskuduld; að það skorti í hann nokkra kafla. Sjá orðspor og eftirmæli. Hélt áfram að tárast. Þessi borgaralega „sálgreining" á nefnilega við um öll mikilmenni. Beethoven til dæmis. 

Beethoven, Birkiland, Thor og Thoreau

Jóhannes hóf nýtt líf í Kanada á hávetri fjarri mannabyggð - líkt og fyrirmyndin; talsmaður borgararlegar óhlýðni, Henry Thoreau. Fannfergi. Tjaldað. Jarðhræringar. Kíkt út. Óðfluga, plægjandi og flautandi eimreið! Skáldið fór af sporinu. Aleigan hvarf. Jóhannes fylgir teinum í norður og komst í tjaldbúðir á hjara veraldar. Öldungur með fjöðurstaf þóttist (!) sjá hvað hér væri á ferð. Rétti honum friðarpípu til öryggis. Skáldið reyndist blíðlynt og hjálpsamt. Reis til metorða.

Thor í Bonn: " Ha? – þeir Jón og Jóhannes! Þeir voru sko lífsreyndir menn og mikil skáld! Hef andstyggð á fólki sem talar illa um sakleysingja! Atvinnufroðusnakkari blaðraði um Birkiland. Sá manninn tilsýndar. Hann reyndi að ná sambandi. Ég horfði í gegnum vömbina á honum. Fátt er aumkunarverðara en misheppnaður skríbent"! Hitti Thor aftur eftir tónleika í Grenoble fyrir aldarfjórðungi (í borg Vigdísar, Messiane og Stendahls) - hann segjandi. Þú er aldrei heim! Jú, jú – en mér hundleiðis þar - stjórna bara í útlöndum; segðu mér eitthvað gáfulegt Thor minn. Bardagamaðurinn upphóf fangbrögð, horfði djúpt í hugskot viðmælanda og sagði loks af visku galeiðuþræls: Enginn má við margnum!

Nútímafólk spyr. Hverjir voru þessir menn? Jón Indíafari var átrúnaðargoð heillar kynslóðar MR-inga, sem enn stjórna landinu; Jóhannes Birkiland og Thoreau lifa góðu lífi á Alþingi í fólki sem stundar borgaralega óhlýðni til að stríða MR-ingum; Thor Vilhjálmsson (1925-2011) lapti dauðann úr samfélagsskel í áraraðir fyrir að segja satt um allt og alla. Það er pláss fyrir allar „pólitískar" hetjur í mínum 900 fermetra altumvefjandi garði – enda hann óháður harkinu og aldrei í kjörklefa komið. Hann kann hvorki að segja „við og hin" né „hin og við." Bara - við öll!

Beethoven reit sinfóníu. Svona hljómar annar þáttur undir stjórn meistara Carlo Maria Giulini (1914-2005) vinar míns frá Romsborg; Chicago Symphony Orchestra. Þátturinn ber yfirskrift: "Tilbrigði við harmsögu ævi minnar; hvers vegna ég varð auðnuleysingi" - sjá dagbækur Ludwigs.

YouTube slóð (10 mín)

Gleðileg jól