Beethoven Tónleikar (2KLST): https://www.youtube.com/watch?v=P6EdMgtOqIo
Sjá einnig: https://soundcloud.com/user911478883/tracks (dæmi um hljóðrit GE)
Höfundaréttur © Guðmundur Emilsson. Allur réttur áskilinn samkvæmt Bernarsáttmálanum, með viðaukum.
Menntastofnunum er heimilt að nota þessa síðu sé eigenda höfundarréttar getið.
Það er pirringur í réttlætiskendinni
Höfðingjadirfska hefur verið einkenni þjóðar vorrar - og má tína til fjölda dæma um hana í bókmenntum til forna og allt til dagsins í dag. Stjórnmálamenn eru að fatta það - að haldið er. En það breytir ekki hinu, að Ísland er lítil þjóð og vistkeðjan hér afar viðkvæm. Það eru helst kjarkaðir einstaklingar sem leggja í höfðingja - einstaklingar sem eiga engra hagsmuna að gæta - aðrir þegja þunnu hljóð - því ekki bítur maður hönd þess er veitir!
Að þessu sögðu snúa sumir sér beint að efninu.
Nú bregður svo við, að hinir og þessir starfsmenn útvarps eru teknir að flytja dýr ljóð og gersemar á Rás 1 í stað leikara þjóðarinnar sem eru til þess menntaðir og hafa glatt hlustendur til fjölda ára og áratuga. Óþarft er að tíunda það fólk á báða bóga. Útvarpsfólk gerir þetta í nauðvörn. Ekki af illum hvötum. Til að draga úr einhæfni. Það er við aðra að sakast.
Þetta er gert undir stjórn útvarpsstjóra sem er leiklistarmenntaður - og dagskrárstjóra sem er bókmenntafræðingur - og skýtur það skökku við. Enn óskiljalengra er að Bandalag listamanna skuli ekki kvarta opinberlega - og síðast en ekki síst Félag íslenskra leikara og Hollvinir RÚV. Menntamálaráðherra Illugi sagði eftir síðasta niðurskurð að þeir eru kynnu að standa eftir á vígvelli RÚV væru „einfærir“ (sic) um starfrækja menningar-rás okkar (fréttaviðtal). Þá fuku 60 manns úr Efstaleiti.
Píparar ganga ekki í störf organista enda kunna þeir ekkert á pípuorgel. Flugþjónar ekki í störf flugstjóra. Ræstitæknar ekki störf skurðlækna. Það eru bara forstjórar Rio Tinto sem ganga í störf hafnarverkamanna - en hóta ella að loka apparatinu. Það á kannski líka við um RÚV? Hyllir undir það? Þetta er orðið verulega vandræðalegt.
Að þessu sögðu er að lokum lagt til að símadömur RÚV og húsverðir lesi Passíusálmana að ári. Kostar ekkert // Annars kemur undirrituðum þetta ekki við - nema hvað honum er skylt að greiða afnotagjald af þessari fátækt // Máltækið segir. Betra er að vera barinn þræll en feitur. Hirðfífl segja konungum satt - viðhlæjendur hafa uppi fagurgala.
Þetta heimsfræga hirðfífl fékk höll (!) að launum fyrir að fara ekki í launkofa - var höfðingjadjarfur ugluspegill sem hafði ekkert að fela:
*
Hafsjór!
Til Erlings
20.3.2016
Erlingur, Jóhannes (kanína) og Renata
Erlingur Gíslason er allur. Synir hans sýndu mér þau elskulegheit að tilkynna mér lát hans símleiðis svo ég frétti það ekki á skotspónum. Við Erlingur vorum vinir. Við vorum nánir vinir. Vinir til hálfrar aldar - sem útskýrist svo:
Samhliða námi í kennaradeild Tónlistarskólans 1965+ lék maður í Þjóðleikhúskjallaranum á flygil fyrir gesti í hléi. Kaffi og pönnukökur með rjóma og sultu. Á undan og eftir þessu kaffi átti maður greiðan aðgang að efstu svölum og sá sýningar oft og mörgum sinnum - eiginlega endalaus - og þá með Erlingi í stórhlutverkum.
Leikara og ekki síst leikstjórar komu á kaffistofu starfsmanna í kjallarannum eftir sýningar til að gefa enn fleiri „nótur“. Þá var rætt hvað mátti betur fara og öfugt. Fyrir mér voru þetta háskólafyrirlestar í leikhúsfræðum. Sökudólgar fóru að svo búnu snarleiðis á barinn til að drekkja syndum sínum - aðrir heim.
Alltaf var kjallarinn fullur af fólki. Það var undir þessum kringumstæðum að við Erlingur Gíslason tókum tal saman á kaffistofu starfsmanna í kjallaranum Því samtali lauk hálfri öld síðar, sl. miðvikudag.
Erlingur kanína. Erlingur Gíslason færði Jóhannesi syni okkar Renötu þetta „dýr“ í skírnargjöf. Kanínan á heima í svefnherbergi hans. Kanínan og Jóhannes fara með kvöldbænir - og sofna saman - hér eftir sem hingað til.
Þau Brynja áttu ekki bara leikhús við Laufáveg heldur stórmerkt safn leikrita sem við Erlingur gengum í og hann las fyrir mig. Lék allar rullur. Ógleymanleg forréttindi. Svo útskýrði hann inntak og efnistök. Þetta var engu líkt. Lér konungur - svo eitthvað stórt sé nefnt.
Gleymi aldrei þegar Erlingur söng Fiðlarann á þakinu í leikhúsi þeirra hjóna við Laufásveg. Þá naut hann sín. Maður glamraði með honum. Við vorum bara tveir saman. Syngjum meira! Fleiri söngleiki frá upphafi til enda. Maður varð að hafa sig allan við. Kanntu Kabarett? Kanntu Brecht? Erlingur hafði glæsilega söngrödd og tóneyra á við konsertmeistara.
*
Tinna Gunnlaugsdóttir, fyrrum þjóðleikhústjóri með miklu meiru - lét umsvifalaust í té helstu leikrit og hlutverk Erlings Gíslasonar frá þessum árum. Tinna skrifar:
Helstu hlutverk Erlings á þessu tímabili:
*Hornakórallinn eftir Odd Björnsson / Leif Þórarins ´67
Erlingur lék Loft
*Galdra-Loftur ´67
Erlingur lék Ólaf
*Putilla bóndi og Matti eftir B. Brecht
Erlingur lék Matta
(Og áfram ad infinitum . . . eftir að undirritaður hélt til náms í útlöndum)
*Brúðuheimilið eftir Ibsen ´74
Erlingur lék Helmer
*Lúkas eftir Guðmund Steinsson ´75
Erlingur lék Lúkas
*Silfurtunglið eftir HKL '75
Erlingur lék Feilan Ó
Erlingur lék líka í fjölmörgum öðrum sýningum, svo sem: Marat / Sade, Sorba, Höfuðsmaðurinn frá Köpernick, Faust, Lýsistrata, Nótt ástmeyjanna, Skugga Sveinn ofl.
Kærar þakkir Tinna.
*
Dæmigert samtal rétt fyrir andlátið. GE: Erlingur minn, ég ætla bara að vona að þú farir ekki að deyja upp úr þurru. EG: Það kemur þér bara ekkert við. GE: Jú víst. Þegar þú ert allur verður umferðaröngþveiti frá Dómkirkju og alla leið að grafreit Brynju. EG: Og hvað með það? GE: Þá verða kallaðar út svo margar löggur að útsvar mitt hækkar. Reyndu að tóra áfram. Guð geymi þig Erlingur minn. EG: Og þig líka Guðmundur minn.
Erlingur kunni að meta kaldhæðni umfram flesta. En hann beitti henni aldrei gagnvart mér. Tómt ljúfmenni, elskulegt, hógvært með óstjórnlega kímnigáfu til hinsta dags. Ég kallaði hann alltaf skáldið við Laufásveg og þóttist vera sonur hans í fjarveru pabba míns. Stundum var símávarpið því „faðir vor“. Ert það þú Guðmundur minn? Heill og sæll . . .
*
Ítarefni
Samvinna okkar Erlings - tvö dæmi af mörgum:
Eldskírnin
http://gudmunduremilsson.is/index.php/328-eldskirnin
Beethoven-tónleikar. Heyr lokasprett Erlings á 01:53:36
https://soundcloud.com/
PS: Gagnrýnandi New York Times sagðist hafa þurft að draga fram landakort af þessu tilefni, enda tónskáldið frá Brown University, stjórnandi og sögumaður frá Íslandi og hljómsveitin frá Lettlandi.
Mjög er manni orðs vant . . . grein þrjú
Músík og myndir frá 1972 til 2022 (!?)
Rut Ingólfsdóttir
Íslenzkir tónlistarmenn á Listahátíð 1978 - Kammersveit Reykjavíkur (viðtöl) - og verk Jóns Þórarinssonar:“Í kvöld, 11. júní, fara fram einu svo til al-íslensku tónleikarnir á Listahátíð '78! Fjölmargir þekktir tónlistarmenn munu leika og syngja tónverk eftir Jón Þórarinsson í Norræna húsinu kl. 20:30. Þeir eru: Magnús Jónsson, Ólafur Vignir Albertsson, Gísli Magnússon, Ruth L. Magnússon, Jónas Ingimundarson, Kristinn Hallsson, Ólöf K. Harðardóttir, Guðrún A. Kristinsdóttir, Sigurður I. Snorrason og Sigurður Björnsson. Auk þessa fríða flokks listamanna kemur fram Strokkvartett Kaupmannahafnar er frumflytur tvo þætti fyrir strengjakvartett sem Jón lagði síðustu hönd á nýverið.” Sjá bls. 40
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117150&pageId=1500262&lang=is&q
*
Þorgerður Ingólfsdóttir
Íslenskt tónlistarmenn á listahátíð - júní 1978 (bls 10, framhald á 11)
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117151&pageId=1500297&lang=is&q
“Í kvöld býðst íslenskum tónlistarunnendum einstakt tækifæri til að hlýða á vandaðan kórsöng — einstakt tækifæri í fyllstu merkingu þeirra orðs.
*
Jón Leifs
Verður framtíðarsýn Jóns Leifs loks að veruleika? - 20. Júlí 1979. Atli Heimir Sveinsson segir blm Mbl fréttir af fundi Tónskáldafélagsins. Sjá bls 27
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117188&pageId=1501717&lang=is&q
*
Helga Ingólfsdóttir
Sumartónleikar í Skálholtskirkju - 25. Júlí 1978 - sjá bls 10
Helga Ingólfsdóttir í öndvegi.
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117192&pageId=1501868&lang=is&q
*
Arvika UNM
Rætt við Áskel Másson tónskáld - 13 ágúst 1978 - sjá bls 26
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117208&pageId=1502568&lang=is&q
*
Sigurður og Hafsteinn SÍ
Um Sinfóníuhljómsveit Íslands – 15 Ágúst 1978 - 1 hluti - sjá bls 10
Blaðamaður efndi til fundar með fráfarandi formanni og varaformanni Starfsmannafélags Sinfóníuhljómsveitar íslands, þeim Gunnari Egilssyni og Sigurði Ingva Snorrasyni, og framkvæmdastjóra hljómsveitarinnar og tónlistarstjóra Utvarps, Sigurði Björnssyni og Þorsteini Hannessyni. Þessum mönnuin færir undirritaður bestu þakkir fyrir fróðlegt spjall. Fyrir fjórmenningana voru lagðar spurningar sem var ætlað að varpa ljósi á starfsháttu hljómsveitarinnar.
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117209&pageId=1502600&lang=is&q
*
Gunnar Egilsson
Um hljómsveitina, Reykjavíkursvæðið og landsbyggðina - 17. 8. 1978 - 2. hluti - sjá bls 21
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117211&pageId=1502679&lang=is&q
*
Sigurður Björnsson Þorsteinn Hannesson
Um samband fjölmiðla og hljómsveitar - 22 Ágúst 1978 - 3. grein - sjá bls 33
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117216&pageId=1502859&lang=is&q
*
Paul Zufosky
Þið borgið tvöfalt - 31 ágúst 1978 - sjá bls 14 (Orð í tíma töluð 1978, ge)
ÞESSA dagana stendur yfir svokallað Zukofsky námskeið á vegum Tónlistarskólans í Reykjavík. Leiðbeinandi þar er bandaríkjamaðurinn Paul Zukofsky sem er íslenskum tónlistarmönnum, og þá sérstaklega tónlistarnemum, að góðu kunnur. Námskeiðið fer fram í Tónlistarskólanum í Skipholti og sækja það um 35 manns. Blaðamaður tók Paul Zukofsky tali eitt grámuggulegt rigningarkvöld og varð bá til svofelldur kontrapúnktur // Blm. Þú ert þá án efa hlynntur stofnun tónlistarháskóla á íslandi? „Ef það er lausnin er ekki eftir neinu að bíða."
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117224&pageId=1503160&lang=is&q
*
Kristinn Hallsson
Tónlistarfulltrúinn - 8 September 1978 - sjá bls 12
Rætt við Kristinn Hallsson. “Í hvers verkahring er að marka stefnu í þeirri ringulreið sem einkennir tónbóka- og hljómplötusafnsmál á íslandi? „Það veit ég satt að segja ekki”.
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117232&pageId=1503450&lang=is&q
*
Njáll Sigurðsson
Námsstjórinn - 12 september 1978 - sjá bls 34
Rætt við Njál Sigurðsson - „Það þarf að taka öll tónlistarmál á íslandi til gagngerrar endurskoðunar".
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117236&pageId=1503596&lang=is&q
Mjög er manni orðs vant . . . grein fjögur
Músík og myndir frá 1972 til 2022 (!?)
Hjálmar H. Ragnarsson annast nú áhugaverða útvarpsþætti
um tónskáldin okkar
Tónskáldin ungu - 30. september 1978 - bls 14
Þessa dagana (23. til 30. september) stendur yfir hér í Stokkhólmi mót norrænna tónskálda, hinir svokölluðu Nordiska Musikdagar. Mót þessi hafa farið fram allreglulega allt frá árinu 1888, en þá var hið fyrsta þeirra í Kaupmannahöfn. Þau eru haldin annað hvart ár fyrir tilstuðlan norræna tónskáldaráðsins.
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117254&pageId=1504264&lang=is&q
*
Hver er staðan - 1978 versus 2016?
Um tónlistarsöfn á Íslandi - 10 október 1978 - bls 32! - framald bls 33 (það athugist)
Haldin var umræðufundur á vegum bókafulltrúa ríkisins, Kristínar H. Pétursdóttur
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117265&pageId=1504667&lang=is&q
*
Norrænir tónlistardagar’78 - 12. október 1978 - bls 30
Haflög Þorkels er einstakt tónverk er myndi blómstra í vandaðri hljóðritun þar sem legið yrði yfir hverri hendingu. (GE veit hvorki til þess 2016 að Haflög hafi verið undurflutt né hljóðrituð).
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117267&pageId=1504740&lang=is&q
*
Lokaorð um tónlistarsöfn. Svo má íllu venjast að gott þyki - 26 október 1978 - bls 39
Sá sem einu sinni hefur reynt þá unaðastilfinningu að geta teygt sig í eintak af Harmonice Musices Odehecaton Petruccis með vinstri hendi og raddskrá af Hljómsveitartilbrigðum Schonebergs op. 31 með þeirri hægri, samtímis því að hlusta á fágæta hljóðritun Toscaninis á Fimmtu sinfóníu Beethovens í heyrnartólum — ánetjast tónlistarsafni fyrir lífstíð.
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117281&pageId=1505297&lang=is&q
*
Tónleikar Kammersveitar Reykjavíkur - 19 desember 1978 - bls 16
I huga undirritaðs nýtur Kammersveit Reykjavíkur sérstakrar virðingar, svo jaðrar við að markalínur óhlutdrægni séu fótum troðnar. Virðingin stafar af þeirri einföldu staðreynd, að Kammersveitin ber með sér þann neista einlægni og áhuga, ef ekki sköpunarkrafts, sem ólaunuðum störfum eru samfara.
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117340&pageId=1507626&lang=is&q
*
Óperuflutningur áhugafólks - 21. desember 1978 - bls 13
Ragnhildur Helgadóttir segir stórfrétt úr þingsölum
Við þessi alþingistíðindi, sem duttu ofan í morgunkaffibolla tónlistarunnenda allra var rokið út í myrkrið, skundað til fundar við Ragnhildi Helgadóttur. Blaðamaður sagðist vilja vita sannleikann í þessum ótrúlega máli, helst tafarlaust.
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117343&pageId=1507751&lang=is&q
*
Greinarflokkur um óperuflutning á Íslandi - 8 febrúar 1979 - bls 32 framhald bls 33
Rætt við Þorstein Hannesson tónlistarstjóra og Jón Þórarinsson dagskrárstjóra.
Þorsteinn: Hér hefur ríkt algjört stefnuleysi á sviði óperumála. Jón: Vonandi framhald á óperusýningum sjónvarpsins.
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117385&pageId=1509426&lang=is&q
*
Við verðum að skapa söngvurum okkar tækifæri - 13. febrúar 1979 - bls 36 og framh. bls 37
Sigríður Ella Magnúsdóttir tekur til máls: „Gróska áranna um og eftir 1950 gufaði upp. Hættum að kjökra um milljónakostnað í óperuflutningi — Þræðum milliveg". Sigurður Björnsson segir: „Konsertuppfærslur á óperum með Sinfóníuhljómsveitinni hugsanlegur meðan Þjóðleikhúsið gerir ekki meira"
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117390&pageId=1509638&lang=is&q
Mjög er manni orðs vant. Þannig er mál með vexti, að góðir tónlistarfræðingar, fyrrum nemar, og vinir tók sig til og söfnuðu saman músíkskrifum og myndum undirritaðs allt frá 1972, og klykktu svo út með fyrirsögninni: "Músík og myndir 1972-2022 (!?)". Segjanda að auki: "Vonandi koma þessi skrif að gagni þótt síðar verði" // Kærustu þakkir vinir mínir. Ég færi ykkur blóm // En æ sér gjöf til gjalda. Það liggur í orðanna hljóðan að mér beri að skrifa músíkpistla til 2022 og fylla þannig hálfa öld af hljóðskrafi í prentmiðlum, aðallega Morgunblaðsins. Er ekki nóg komið? // Ég geri mitt besta en lofa engu. Almættið stjórnar. Hér kemur annar hluti af fjölmörgum.
gudmunduremilsson.is
Músík og myndir frá 1972 til 2022 (!?)
Vonandi koma þessi skrif að gagni þótt síðar verði
Ólafur Vignir Albertsson
”Fúgur og einhver fjárinn” - 30. mars 1978
Framh. á bls 26.
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117076&pageId=1497318&lang=is&q
*
Draumurinn um húsið - 15 apríl 1978
Framh. á bls 31.
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117090&pageId=1497946&lang=is&q
*
Dr. Hallgrímur Helgason - 29 apríl 1978
“Ég man, að einn kennara minna, Paul Hindemith, var gjarn á að vera hlutdrægur í fyrirlestrum sínum, t.d. um tólftónatækni Schönbergs og nýja Vínarskólann. Þetta fannst ýmsum umdeilanleg og óréttmæt vinnubrögð af hálfu háskólaprófessors.”
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117104&pageId=1498534&lang=is&q
*
Matthías afi Guðrúnar
Úrklippusafn frú Guðrúnar 4. maí 1978
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117109&pageId=1498730&lang=is&q
*
Verður Tónlistarskólinn í Reykjavík Tónlistarháskóli íslands? - 10 maí 1978 - Fyrri hluti
“Skýringin á þessari þögn er vafalaust sú, að skólastjórar hafa ekki viljað ögra „keppinautum" sínum, eða taka sér í hendur vald sem þeim ber ekki. Enda er það svo, að „valdskipting" innan stéttar tónlistarskólastjóra er nokkuð óljós, og staða tónlistarinnar sjálfrar innan hins almenna skólakerfis enn óljósari. Hver stjórnar? Hver ræður?” - Fjórir skólastjórar leggja orð í belg, þeir Garðar, Sigursveinn, Stefán og Jón Nordal.
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117115&pageId=1498946&lang=is&q
Verður Tónlistarskólinn í Reykjavík Tónlistarháskóli íslands? - Síðari hluti
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117122&pageId=1499226&lang=is&q
*
Halldór Gísli
Listahátíð: Bartok og Stravinsky f. tvö píanó - 3. júni 1978
“Á íslandi lætur alþýða manna glepjast hvað eftir annað af skrautklæðum erlendra farandsöngvara og fagurgala fjárhaldsmanna þeirra! Íslenskir tónlistarmenn verða að læra að svara í sömu mynt, ellegar að sætta sig við að drukkna í áróðursflóðinu”.
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117141&pageId=1499927&lang=is&q
*
Laugardalshöll byggð.
Síðar stúfylltist hún af tónelskum hjörtum og áheyrendum.
Lengstu, fjölmennustu, og fjölbreyttustu tónleikar á Listahátíð - 10. júní 1978
“Það var þá sem það kom til tals að þessir tónleikar Karlakórasambandsins og lúðrasveita yrðu liður í Listahátíð '78. Einnig var ákveðið að fela Ragnari að skipuleggja þessa maraþontónleika, þar eð mestur þungi tónleikanna hvíldi á honum hvort sem var: Um 11 karlakórar koma fram, en það munu vera um 400 söngvarar” auk fjölda lúðrasveita.
http://timarit.is/view_page_init.jsp?issId=117148&pageId=1500182&lang=is&q