2) Greinar um tónlist, viðtöl og sjónvarpsþættir
Heimsóknir
228870

Höfundaréttur © Guðmundur Emilsson. Allur réttur áskilinn samkvæmt Bernarsáttmálanum, með viðaukum.
Menntastofnunum er heimilt að nota þessa síðu sé eigenda höfundarréttar getið.

Ísland 1982/3-1997 heimsótt á ný

gamlir tónlistarvinir, hljómsveitir og kórar

Kroníkulok

(20.3.2015)

 

Maður tók sér margt fyrir hendur eftir heimkomu - í heil fimmtán ár. Áratugir að baki og sumir alvarlega staurblankir - höfðu þraukað með mikilli vinnu samhliða námi frá 1965 og síðan í útlöndum frá 1973 og áfram. Allt þegið sem í boði var á Íslandi. Vinir frá fornu fari (skólabræður) voru áratugum á undan í fjáröflun. Áttu íbúðir, einbýlishús, sumarbústaðii og jeppa. Sjálfur átti maður ekki neitt - nema skuldir - og menntun. Kannski kærustu - en ekki barn. Öllu hafði verið fórnað. Markmiðið var ljóst og hvergi frá því hopað.

konikulok

Sólmyrkvi. Stiklað á „stóru“: Það var kennt í Tónlistarskólanum. Endurmenntun Háskóla Íslands. Skrifað í blöð. Kennt við erlenda háskóla í sumarafleysingum. Gerðir útvarps- og sjónvarpsþættir. Söngsveit áhugafólks stjórnað. Allt tekið að sér sem í boði var. Stofnuð Íslensk Hljómsveit (einskonar New Music Ensemble) en ekki mikið upp úr því að hafa peningalega til tíu ára. Saga hennar er skráð í fjölmiðlum (sjá timarit.is) og því óþarft að þreyta fólk. Einnig ritaðar miklar og skemmtilega fundargerðir af stjórnarmönnum - hýstar á besta stað. En maður hékk ekki yfir þessu. Alltaf að skreppa til útlanda. Einir alvörutónleikar þar gerðu meira fyrir fjárhaginn en allt hitt samtals.

Loks starf á vegum RÚV frá 1989 á alvöru launum (!) með hörðum skilmálum. Þar var seiglast í átta ár - en starfinu svo sagt lausu - enda maður ekki kerfiskall að eðlisfari og rekst trauðla.

Samhliða tónlistarstjóraembætti var haldið áfram að flækjast til útlanda. Það jókst 1997 eftir RÚV - fyrir milligöngu góðs fólks. Og þá var maður loks kominn á rétta syllu í lífinu. En þrátt allt eiga menn ljúfar minningar frá þessum fimmtán árum. Að öllu ólöstuðu þykir manni vænst um samstarfið við Jón Nordal og fjölmarga nemendur hans. Því verður hér leikið hljómsveitarverk sem skólahljómsveit Tónlistarskólans flutti. Nordal sagði eitthvað notalegt um það - annars segir Jón yfirleitt ekki mikið. En maður man það allt - alveg frá 1964/5 - að unglingur ræddi Brotaspil við skólastjóra í Skipholti.

Að þessu sögðu lætur maður staðar numið í kroníku til margra áratuga. Þurfti bara að segja þetta svo börnin þrjú viti hvað faðir þeirra var að aðhafast í eina tíð. Þau hafa fylgt honum frá 1985 - og engu við að bæta. „Héðan í frá. Já, héðan í frá“ - líkt og skáldið sagði - verður einungis fjallað um músík. Hún hefur átt hug frá upphafi. Maður hefur aldrei séð aðra sól.

YouTube slóð:

                                                                                                          gummi2 

  1979-90 heimsótt á ný

gamlir tónlistarvinir, hljómsveitir og kórar  

Um Úlfalda og Nálaraugu

 (18.3.2015) 

Öll þessi ævintýr gætu verið tröllasögur úr bók um Munchausen. En það er ekki svo. Þetta er allt satt og rétt - upp á ær og kýr - og sagt til heiðurs nýrri kynslóð íslenskra tónlistardoktora - sem nú hafa tekið höndum saman og stofnað félag - sennilega í þeirri von að menntun þeirra verði metin að verðleikum á vegum Listháskóla, Sinfóníuhljómsveitar, Óperu og fleiri aðila. Undirritaður hefur einsett sér að styðja við þetta félag eftir mætti. Vonandi veitir þessi grein innsýn í nám þeirra - svona:

Sjá grein hér

 

 

Einræður

(8.3.2015)

Hvað veldur því að listamenn halda áfram að mála, dansa, semja, stjórna, spila og skrifa bækur? Ég ræddi þetta „vandamál“ við minn Leonard Berstein síðkvölds í Bloomington. Hann sagði. Ég hreinlega veit það ekki. Það er eitthvað sem rekur listamenn áfram - kannski fullkomunarárátta? Hefur þú verið sáttur við þín verk? Nei, aldrei og allra síst tónverkin mín. En hljómsveitarstjórn þína? Nei, aldrei. Ég heyr alltaf falskar nótur og eitt og annað stórt og smátt sem fer í taugarnar á mér. En þú ert að vinna með bestu listamönnum í heimi? Það er ekki málið. Ég er málið og spyr mig hví ósköpunum ég æfði ég ekki tiltekna „transition“ betur til dæmis - þetta er allt fyrirsjáanlegt. Og hvað gerir Bernstein þá? Fer heim grútfúll og lofa gera betur næst! /// Um þessar mundir var aðalkennari minn að æfa 8. Mahlers. Mér var sagt það með mánaðar fyrirvara - og að auki að leggjast yfir þetta mikla verk. Svo hófust æfingar. Þá er mér sagt að sitja við hlið kennara míns með raddskrá og skrifa hjá mér það sem betur mætti fara. Svo voru problemin rædd að morgni í smáatriðum og æfð í þögn. Svona gekk þetta um hríð /// Næst var mér sagt að stjórna deildaræfingum síðdegis fyrir æfingar - kór, drengjakór, málmblásurum og svo framvegis. Og setjast svo í minn stól og sperra eyrun og skrifa í kompuna mína á samæfingum /// Þar til ein góðan verðurdag að sagt er við mig. Nú átt þú að stjórna í gegn og ég ætla að skrifa! Og það var gert og maður gerði sig að fífli og fór heim grútfull og lofaði sjálfum sér að gera betur næst. Bloomington reyndi að berja mig til biskups. Síðar tók ég við barsmíðunum og er enn að /// Sko. List er samfélagslegt athæfi. Listamaður sem aldrei sýnir list sína lærir ekki neitt - listamenn þurfa viðbrögð. Þetta er nú fremur dulspekilegt hjá þér Guðmundur minn - er það ekki? Nei, alls ekki. Segir ekki að sannleikurinn geri menn frjálsa? Þeir sem þora ekki að horfast í augum við hann verða aldrei barðir til biskups. Þetta er ekki mont. Þetta er nauðsynlegur kjarkur. Svo fer maður bara heim grútfúll og lofar sjálfum sér að gera betur næst eða síðar . . .  

Heyr á 

 

Reykjavík og Tapiola

reykjavik tapiola 

(11.3.2015)

island1980-90

Ísland og Finnland 1980-90 heimsótt á ný

gamlir tónlistarvinir, hljómsveitir og kórar

linjama vaghan brittenn atli sveins

Linjama, Vaughan Williams, Britten og Atli Heimir Sveinsson

  

Einu sinni var maður að flækjast um Finnland - fyrir orð bráðungra stórdirigenta í Helsinki - Esas og Jukkas og Sakaris Oramos - höfuðpaura Avanti! - sem nú bera miklar byrðar - enda heimsfrægir - allt afkvæmi akademíu Sibeliusar - eða Jussis Jalas (1908-1985), er stjórnaði SÍ 1950. Það þarf bara einn hauk í horni til að kenna smáþjóð kúnstverk - eina fyrirmynd. Sibelius var þannig meistari og Jónas Hallgrímsson og Friðrik Ólafsson stórmeistari í skák. Við það fer allt á skrið - óhjákvæmilega. Hef hitt fólk í útlöndum sem hefur ekki hugmynd um hvar Finnland er í heiminum. Ræðum ekki litla Ísland - en þar eru allir að gera það gott.

Á þessu ferðalagi var komið við í Tapiola/Espoo og hljómsveit stjórnað í glæsilegum tónleikasal. Og aldrei þessu vant man maður efnisskrána. Fyrst nýtt verk eftir Jyrki Linjama (nemandi Paavos Heinenins), þá Vaughan Williams Fantasia on a theme by Thomas Tallis (fyrir tvær strengjasveitir, eina venjulega og svo bergmálssveit). Þá kom Serenaða Brittens fyrir tenór, horn og strengi. Loks, Infintesimal Fragments of Eternity eftir Atla Heimi, sem hann samdi fyrir St. Paul Chamber Orchestra - alveg ógleymanlegt.

Tapiola (Tapio - skógarguð Kalevala) er svakalega frægt úthverfi höfuðborgarinnar - ekki síst fyrir byggingarlist. Þangað flykkjast arkitektar ár hvert. Nú hafa þau tíðindi borist að kaffistofa Norræna hússins sé nefnd Aalto - væntanlega eftir höfundi hússins - Alvar Aalto. Það eru góðar fréttir.

YLE útvarpaði þessum tónleikum beint. Þá kom rúta á tveimur hæðum - og fyrir allar aldir - full af útvarpsfólki - af tónmeisturum, hljóðmeisturum, linka-mönnum, kapladrögurum og dagskrárgerðarmönnum - ásamt pródúsent sem stjórnaði hersingunni. Samt var fullkomið hljóðver í salnum. Þetta var svo agað lið að maður tók ekkert eftir því - hvorki á lokaæfingu né tónleikum - það fór með veggjum. Á Íslandi mæta tveir menn í beinar útsendingar og/eða upptökur - tónmeistari og hljóðmaður (magnaravörður) - og þykir sjálfsagt íburður. Þeir eru margra manna makar til áratuga.

Næst. Tenórinn hét Mac- frá Skotlandi. Segjum bara Mr X. Sá gerði fátt annað en syngja Serenöðu Brittens um víða veröld. Hann var mjög góður. En í sannleika sagt var Gunnar Guðbjörnsson miklu betri - tæplega tvítugur. Hornleikari fór á kostum í Tapiola. Joseph Ognibene kann að nefna hann og þeir eru vinir. En Joe okkar er bara miklu betri. Heyr Serenöðu Brittens í flutningi Gunnars, Ognibenes og Sinfó (hér að neðan).

Maður hefur heyrt í marga heima - og getur því kannski (?) leyft sér að tala svona. Það kostar ekkert að segja satt fyrir sína parta - það er eiginlega sjálfsögð kurteisi. Sumir eru bara fremstir meðal jafningja! Að auki hafa þeir Gunnar og Joseph sinnt ómetanlegum uppeldisstörfum - og ungað út nýjum kynslóðum tónlistarmanna. Geri aðrir betur. Verð nú bara að segja það . . . þakksamlegast.

Britten. Heyr:

https://soundcloud.com/user911478883

Vaughan Williams. Heyr:

 

Tíu ár í Útlöndum

Vatnaskil

island1980-90

(8.3.2015)

borodin rameu magnusb thorkell haflidi 

Borodin, Rameu, Magnús Bl., Þorkell, Hafliði

Ísland 1980-90 heimsótt á ný

gamlir tónlistarvinir, hljómsveitir og kórar 

Fyrstu opinberu tónleikar undirritaðs með Sinfóníuhljómsveit Íslands 15. apríl 1982. Bein útsending RÚV. Jón Múli Árnason kynnir. Heyr á: https://soundcloud.com